Orta gerilim elektrik panolarının güvenli ve verimli işletimi için nem kontrolü kritik önem taşır. Nem, izolasyon bozulmasından yangına kadar çeşitli sorunlara yol açabilir. Bu nedenle, pano tasarımından bakım ve onarıma kadar her aşamada nem yönetimine özen gösterilmesi gerekir. Yeni makalemizde, orta gerilim panolarındaki nem kaynaklarından başlayarak, etkilerini ve çözüm önerilerimize yakından bakacağız.

İlginizi Çekebilir: Orta Gerilim Hücreler

Orta Gerilim Panolarında Nem Oluşumu

Orta gerilim panoları elektrik dağıtımında kullanılan önemli bileşenlerdir ve nemin bu panolara girmesi veya içlerinde oluşması çok önemli sorunlara yol açabilir. Bu sorunlara geçmeden önce OG sistemlerde nemin meydana gelme nedenlerine yakından bakalım.

Çevre Koşulları

Yüksek bağıl nem ve ani sıcaklık değişimleri, yoğuşmaya yol açarak pano içinde nem birikmesine sebep olabilir. Özellikle yer seviyesindeki yağmur suyu veya yer altı uygulamaları için kullanılan kablo kanalları, nem kaynağı olarak öne çıkar.

İç Isınma

Pano içindeki ısınma, ortam sıcaklığının çiğlenme noktasının altına düşmesini engelleyebilir. Ancak düşük akım taşıyan panolarda, dış ortam sıcaklık değişimlerine bağlı olarak yoğuşma riski yüksektir.

Yapısal Faktörler

Panoların kurulum yeri, havalandırma, izolasyon ve sızdırmazlık özellikleri de nem oluşumunu etkileyebilir. Örneğin, kötü tasarlanmış kablo giriş/çıkış bölgeleri veya yetersiz sızdırmazlık, nem girişine neden olabilir.

Nemin Olumsuz Etkileri

OG panolarda nem oluşumu, ciddi sorunlara yol açabilir. Nem, elektrik ekipmanları için bir dizi olumsuz etkiye neden olabilir ve bu da panoların güvenilirliğini, performansını ve güvenliğini etkileyebilir.

İzolasyon Bozulması

Nem, izolasyon malzemelerinin dielektrik özelliklerini bozarak kısmi deşarjlara ve yüzey bozulmalarına neden olabilir. Bu durum, zamanla tam ark oluşumuna ve kısa devreye yol açabilir.

Korozyon ve Aşınma

Nem, metal yüzeylerde oksitlenmeye ve korozyona yol açar. Pano içindeki bileşenlerin aşınmasına ve ömrünün kısalmasına sebep olur.

Arızalar ve Yangın Riski

Nem kaynaklı kısa devreler, ekipman arızalarına ve hatta yangınlara neden olabilir. Bu durum, can ve mal güvenliği açısından ciddi tehditler oluşturur.

Mevzuat ve Standartlar

Orta gerilim panolarında nem kontrolü, uluslararası standartlar tarafından düzenlenmektedir. IEC 62271-1:2017 standardı, kapalı şalt odalarındaki normal servis koşulları için sıcaklık, bağıl nem ve diğer çevresel faktörlere ilişkin sınır değerleri belirlemiştir.

• Ortam sıcaklığı 40ºC’yi aşmamalı, -5ºC’nin altına düşmemelidir. Bir günlük sıcaklık ortalaması 35ºC’yi geçmemelidir.
• Güneş ışınlarının etkisi olmamalıdır.
• Rakım 1000m’yi geçmemelidir.
• Ortam havası toz, duman, korozif/yanıcı gaz, buhar veya tuz gibi kimyasallar ile kirlenmemelidir.

Nem Kaynaklı Hataların Önlenmesinde Etkin Bir Çözüm Pano Isıtıcılar

İstatistiksel veriler, OG pano arızalarının en önemli nedenlerinden birinin, nem kaynaklı izolasyon hataları olduğunu göstermektedir. Bununla birlikte, doğru seçilmiş bir pano ısıtıcısı sayesinde, nem güvenilir sınırlar içinde tutulabilir. Yapılan araştırmalar, pano içi sıcaklığın sadece 3-4°C arttırılmasının, riski önemli ölçüde azalttığını göstermektedir. Genel bir kabul, pano içi nemin %80’in altında tutulmasıdır. Ancak, sıcaklık ve nem değerinden bağımsız olarak, pano ısıtıcısının her koşulda kullanılması ve pano içi sıcaklığın yoğuşma noktası üzerinde tutulması önerilmektedir.

İlginizi Çekebilir: Pano Isıtıcılar

Pano Isıtıcı Seçimi İçin İp Uçları

Yüksek soğutma yüzeyine sahip, alüminyum gövdeli, tel sarımlı ısıtıcılar tercih edilmelidir. Aktif Elektroteknik marka ısıtıcılar, bu kriterlere uygun olarak üretilmektedir. Normal koşullarda, 1 m³ pano hacmi için 100 W’lık bir ısıtıcı yeterli olmaktadır.

Isıtıcılar Panonun Alt Kısmına Monte Edilmelidir

Isıtıcılar, panonun alt kısmına, zeminden maksimum 20 cm yükseklikte monte edilmelidir. Böylece, ısınan havanın yükselerek pano içindeki nemi daha etkin bir şekilde düşürmesi sağlanır.

Isıtıcı Yüzey Sıcaklığına Dikkat Edilmelidir

Isıtıcının yüzey sıcaklığı yüksek olacağından, sıcaklıktan etkilenebilecek malzemelerden en az 10 cm uzakta olacak şekilde monte edilmelidir.

Akıllı Röleler SCR Serisi ile Etkin İzleme

Aktifelektroteknik SCR röleler, pano ısıtıcılarını kontrol etmek üzere tasarlanmış olan gelişmiş tahmin algoritması kullanan akıllı bir yoğuşma rölesidir. Bu röle, enerji tüketimini optimize etmek amacıyla hem sıcaklık hem de nem seviyelerini aktif olarak izleyerek, ısıtıcının gereksiz yere açık kalmasını engeller.

İlginizi Çekebilir: Akıllı Yoğuşma Rölesi

Özellikler ve İşlevleri

Akıllı Kestirimci : Sıcaklık ve bağıl nemi sürekli olarak izleyerek, gerektiğinde daha erken devreye girip yoğuşmayı önleyerek tam koruma sağlamaktadır.

Enerji Optimizasyonu: SCR, enerji tüketimini optimize etmek için sıcaklık ve bağıl nem seviyelerini izleyerek, ısıtıcının gereksiz yere açık kalmasını engeller.

Aktif İzleme: Sıcaklık ve bağıl nem seviyelerini aktif olarak izleyerek, ısıtıcının verimli bir şekilde çalışmasını sağlar.

Uzaktan Kontrol: İsteğe bağlı Modbus RTU iletişimi sayesinde, ısıtıcıların uzaktan kontrol edilmesine olanak tanır.

Gerçek Zamanlı İzleme: Kritik parametrelerin, örneğin sıcaklık, bağıl nem ve ısıtıcı çalışma durumu gibi, gerçek zamanlı olarak izlenmesine imkân sağlar.

Orta gerilim elektrik panolarında nem kontrolü, güvenlik, verimlilik ve ekipman ömrü açısından kritik öneme sahiptir. Çevresel koşulların, iç ısınmanın ve yapısal faktörlerin neden olduğu nem, izolasyon bozulması, korozyon ve arızalara yol açabilir. Uluslararası standartlar, pano tasarımı ve işletimi için sınır değerler belirler. Doğru yer seçimi, pano ısıtıcılar, nem kontrol sistemleri, uygun izolasyon malzemeleri ve periyodik bakım, nemin olumsuz etkilerini önlemede önemli rol oynar. Ayrıca, akıllı izleme, uzaktan erişim ve yapay zekâ destekli optimizasyon gibi teknolojik çözümler de giderek yaygınlaşmaktadır. Tüm bu önlemler ve yenilikçi yaklaşımlar, orta gerilim panolarının güvenli ve verimli işletimi için hayati önem taşır.