Cihan Şenel  
Teknik Satış Mühendisi  
Aktif Mühendislik

EPDK’nın güncel “elektrik piyasası müşteri hizmetleri yönetmeliği” 16. Maddesinde belirtildiği üzere; “Kurulu gücü 50 kVA ve üstünde olanlar, çektikleri aktif enerji miktarının yüzde yirmisini aşan şekilde endüktif reaktif enerji tüketmeleri veya aktif enerji miktarının yüzde onbeşini aşan şekilde sisteme kapasitif reaktif enerji vermeleri halinde, reaktif enerji tüketim bedeli ödemekle yükümlüdür.” [1]

I. GİRİŞ

50 kVA’nın üzerinde kurulu gücü olan her kurum bağlı olduğu dağıtım/iletim şirketine karşı güncel mevzuat gereği reaktif güç kompanzasyonu sistemi kurmak ve kurulan Kompanzasyon sisteminin doğru şekilde işletmek ile sorumludur. Kompanzasyon sisteminin doğru olarak işletildiğini denetlemenin en kolay yolu periyodik olarak elektrik sayacı endeks takibi yapmaktır.

II. Elektrik Sayacı Endeksi Takibinin İlgili Personel Tarafından Yapılması

Reaktif ceza ilgili dağıtım / İletim şirketleri tarafından her fatura döneminde hesaplanır. Aksi belirtilmedikçe bir fatura dönemi bir aylık tüketimi kapsamaktadır. Bu nedenle aylık döngü içerisinde günlük endeks alarak ceza durumuna düşülmesinin önüne geçilebilir, ters giden bir durumda ceza durumu söz konusu olmadan tedbir alınabilir. Tablo 1’de girilen sayaç endekslerinin oranlarını hesaplayarak güncel ceza durumunu belirten bir excel şablonu örneği paylaşılmıştır.

Personel tarafından hergün belirlenen bir saatte sayaç değerleri excel dokümanında ilgili kısıma işlenerek günlük ve aylık kümülatif toplam oranlar takip edilebilir. Sayaçtan alınacak değerler 1.8.0. Aktif Enerji, 5.8.0. Endüktif Reaktif Enerji, 8.8.0 Kapasitif Reaktif Enerji tüketim değerleridir.

III. Sayaç Endeksi Takibinin Otomatik Olarak Yazılım ile Yapılması

Endeks takibi yapmak için görevlendirilecek bir personel olmaması durumunda veya iş gücü kaybının önüne geçilmesi amacıyla bu işlem otomatik olarak yazılım ile yapılabilir. Bu yazılım saatlik, günlük, aylık veya belirlenen herhangi iki tarih arasındaki sayaç endeksi verilerini otomatik olarak hesaplayarak önceden belirlenen kullanıcılara e-mail, sms gibi araçlar ile bilgi verebilmektedir.

IV. Elektrik Faturasında Ceza Kontrolü Nasıl Yapılır?

Birçok tüketici faturada reaktif güç tüketiminin kontrolünü düzenli olarak yapmamaktadır. 50 kVA kurulu gücün üzerindeki tüm aboneler faturalarının kontrolünü gerçekleştirmelidir. Görsel 1’de görüldüğü üzere reaktif enerji tüketimi aktif enerji tüketiminin %20’sini geçmediğinden reaktif enerji bedeli faturalanmamıştır. Görsel 2’de ise %20 sınır ihlal edildiğinden reaktif bedel faturaya yansıtılmıştır. Faturalarda reaktif tüketim bedelleri endüktif reaktif / kapasitif reaktif olarak açıkça belirtilir. Her fatura döngüsünde mutlaka kontrolü sağlanmalıdır.

V. SONUÇ

Günümüzde birçok işletme periyodik endeks takibi hakkında bilgi sahibi değildir. Periyodik endeks takibi sayesinde ödenen reaktif güç cezalarının önüne geçilerek işletme enerji giderlerinde ciddi bir tasarruf söz konusudur.

REFERANSLAR