Son yıllarda oldukça popüler ve yaygın bir konu olan Endüstri 4.0 dijitalleşme ile birlikte endüstriden, otomasyona birçok alanda yeni bir değişimi ön görüyor. Peki Endüstri 4.0’dan önce gelen sanayi devrimi olan Endüstri 3.0‘da neler vardı, yeni yazımızda inceliyoruz.

Öncelikle kısaca Endüstri 4.0’a bakalım. Basit olarak ele alındığında Endüstri 4.0; bilişim, iletişim, internet, otomasyon, veri toplama ve yayma teknolojilerinin yeni üretim olanakları ile entegrasyonu anlamına gelmektedir.  Endüstri 4.0 birlikte çalışabilirlik, bilginin merkezileştirilmesi, gerçek zamanlı veri toplama, yüksek esnekliği hedefleyerek daha akıllı ve entegre bir sistem oluşturma amacı ile geliştirildi.

Endüstri 3.0 ile Endüstri 4.0 arasındaki fark nedir?

1970’li yıllarda mikroişlemcinin ortaya çıkışı ve yaygınlaşması ile birlikte elektronik ve bilgisayarın öne çıktığını ve Üçüncü Endüstri Devrimi’ni (Endüstri 3.0) oluşturduğunu görüyoruz. Endüstri 3.0 ‘da ilk programlanabilir mantık işlemcileri ile birlikte başlayan devrim, imalat alanlarında bilişim ve otomasyonun yaygınlaşmasa yol açtı. Bu devrim programlanabilir mantık işlemcileri (PLC’ler) ve bilgi teknolojisini kullanarak süreçleri otomatik hale getirdi. Bu süreçler genellikle büyük ölçüde insan müdahalesi olmadan işlemesine rağmen arka planda hala bir insan yönü vardı. 20’inci yüzyılın sonlarına doğru donanımdaki gelişmelere yazılımın da eşlik etmesi ile birlikte internet bu gelişmelerin sanal lojistiğini sağlamış oldu. Böylece Siber-Fiziksel Sistemler olarak isimlendirilen (donanım ve yazılımı birlikte içeren) akıllı sistemler gündeme geldi. Endüstri 4.0’ın geldiği nokta ise teknolojik gelişmeler üretimde düz ve düşük nitelikli emeğin yerini teknolojinin almasını sağladı. Yani Endüstri 4.0 bize gösteriyor ki; “Akıllı Fabrika” vizyonuna doğru giden süreçte bu devrim önemli bir adımıdır.

Somut bir örnek ile Endüstri 3.0’ı açıklayacak olursak, bir CNC makinesini ele alalım.  CNC makineleri büyük ölçüde otomatikleştirilmiş olmasına rağmen, yine de bir insan denetleyici ile girişe ihtiyaç duyar. Süreç; verilere göre değil, insan girdisine göre otomatikleştirilir. Endüstri 4.0 kapsamında, aynı CNC makinesi yalnızca ayarlanan programlama parametrelerini takip etmekle kalmayacak, aynı zamanda üretim süreçlerini kolaylaştırmak için verileri de kullanabilecektir.

Endüstri 4.0, Endüstri 3.0’ın bilgisayarlaştırılmasını optimize ediyor

Endüstri 3.0’da PLC’ler piyasaya sürüldüğünde, tamamen yeni bir teknolojinin eklenmesi açısından bir devrimdi. Şimdi  Endüstri 4.0 geliştikçe gelecekte tüm IT sistemin birbirine bağlı ve birbirleriyle iletişim kurarak nihayetinde insan müdahalesi olmadan kararlar aldığını göreceğiz.

Günümüzde Siber-Fiziksel Sistemler ve Nesnelerin İnterneti, Endüstri 4.0’ı mümkün kılıyor,  “Akıllı Fabrika” sistemlerini gerçeğe dönüştürüyor. İleride daha fazla veriye eriştikçe daha da akıllı hale gelen akıllı makinelerin desteği sonucunda fabrikalarımız daha verimli, üretken ve daha hızlı olacak. İşte birbirlerine dijital olarak bağlı olan ve Endüstri 4.0’ın gerçek gücünü ortaya çıkaran bilgileri yaratan ve paylaşan bu sistem makinelerin ağıdır.

“Entegrasyon” En Büyük Fark Burada Çıkıyor!

Endüstri 3.0 ile birlikte üretim hatlarımızı önemli ölçüde dijitalleştirdik ve toplu üretime hazır hale getirdik. Ancak bu hatlar hala insan müdahalesine büyük oranda bağlı ve birbiri ile entegre değildi. Endüstri 4.0 sayesinde ise tüm tesis veya üretim hatları birbiri ile konuşabilecek, haberleşebilecek ve birbirlerine müdahalede bulunabilecek. Bugün bile bir üretim tesisinde haberleşme ve fieldbus sistemlerin farklılığı en büyük sorunlardan biri olarak gözümüze çarpıyorken Endüstri 4.0 bu entegrasyonda bir standardı yakalamamızı sağlayacak.

Endüstri 4.0, üretimi ve açıkçası bildiğimiz şekliyle yaşamımızı tamamen değiştirecek. Yakında daha akıllı cihazlara, akıllı binalara, akıllı şebekelere ve akıllı üretime sahip olacağız. Endüstri 3.0 ile başlayan dijitalleşme aslında Endüstri 4.0 ile birlikte daha entegre, akıllı ve dijital olarak karşımıza çıkmaya başlayacak.