Elektrik enerjisini verimli kullanmak, enerji üreten, ileten ve dağıtımını sağlayan ve tüketen kurum ve kuruluşların en büyük amaçlarından biridir. Elektrik enerjisinin daha verimli kullanılabilmesi güç kalitesini en iyi seviyeye çıkarmak ile mümkündür. Güç kalitesi parametrelerindeki bozulmalar elektrifikasyon sistemlerini olumsuz etkiler. Bu olumsuz etkilerin tespiti ve uygulanması gereken çözüm sayesinde ortadan kaldırılması için güç kalitesi ölçümü yapılmalıdır. Bu ölçümün doğru noktalardan doğru şekilde yapılması da en önemli faktörlerden biridir.

Güç kalitesi parametrelerinin çoğunluğu tüketim noktalarındaki yük kaynaklı problemler olmak ile birlikte, üretim, iletim, dağıtım ve tüketiciyi doğrudan ilgilendiren bir konudur. Elektrik enerjisi sağlayan dağıtım ve iletim firmaları, abonelerine TS EN 50160 standardında tanımlanan parametreler ve limitleri doğrultusunda kaliteli elektrik enerjisi sağlamakla yükümlüdür. Aynı sorumluluk tüketici içinde geçerli olup bu standartta belirtilen limitler içerisinde işletme sürekliliğine devam etmekle yükümlüdür. Dağıtım ve iletim hizmeti sağlayan firmalar için temel sorunlardan biri bu elektrik enerjisinin iletiminde ve dağıtımında görülen güç kalitesi parametrelerindeki bozulmaların hangi abone tarafından kaynaklandığının tespitidir. Problemlerin kaynağının tespiti için güç kalitesi ölçümü yapılması gerekmektedir.

Güç Kalitesi Ölçümü Nedir?

Güç kalitesi ölçümü elektrik şebekeleri tarafından sağlanan elektrik enerjisinin ulusal ve uluslararası standartlarda tanımlanan parametre limitlerine uygunluğunu kontrol etmek için, standartta belirtilen sürelerde yapılan ölçümler sonrası toplanan verilerin tamamına denir. Bu veriler analiz edilerek, tespit edilen problemlerin tüketici veya sağlayıcı kuruluşa en basit şekilde açıklanması ve tespit edilen problemlerin çözümüne yönelik öneriler bütününü içeren yorumlar bütününe ise güç kalitesi raporu denir.

Güç kalitesi ölçümleri, yapılan ölçümleri analiz edebilen, analiz edilen verileri rapora dönüştürebilen, problemleri tespit edebilen ve çözüm geliştirebilen güç kalitesi konusunda tecrübe ve bilgiye sahip elektrik mühendisleri tarafından yapılması uygundur.

Güç Kalitesi Ölçümü Yaptıracak Kişi/Kurumların Dikkat Etmesi Gereken Noktalar Nelerdir?

Güç kalitesi ölçümünün doğru yapılması, problemlerin doğru tespitiyle birlikte aynı zamanda ölçümü yapan ve ortamda bulunan kişilerin can ve mal güvenliğinin sağlanması için belirtilen bu noktalara dikkat etmek oldukça önemlidir.

Öncelikle ölçüm yapılacak noktadaki alınması gereken iş güvenliği önlemlerine dikkat edilmelidir. Ölçüm yapan kişinin iş güvenliği teçhizatı örneğin; izole eldivenler, arktan korunmaya uygun kıyafetler, izole ayakkabı vs. ve diğer kullanılması gereken saha donanımları eksiksiz şekilde kullanmalıdır.

Güç kalitesi ölçümü yaparken kullanılacak ölçüm cihazlarının IEC 61000-4-30, A sınıfı olması gerekmektedir. Bu standart cihazların örnekleme hızı, hassasiyet, hangi parametrelerin ölçülmesi gerektiği gibi, konuları kapsamaktadır.

Güç kalitesi ölçümü belirli bir sorunun saptanması için yapılması gerekiyor ise nasıl bir sorun yaşadığı hakkında ayrıntılı bir bilgi paylaşımı yapılmalıdır. Problemin çözümüne yaklaşmak için bu son derece önemli bir konudur. Bu sayede ilgili sorunun yaşandığı noktada ne kadar süreli bir ölçüm yapılması gerektiği belirlenir.

Güç kalitesi ölçüm cihazları ölçüm noktalarına doğru şekilde bağlanmalıdır. Akım yönü, akım trafosu ve gerilim trafosu çevirme oranları ölçüm cihazına doğru şekilde girilmeli. Ölçülen gücün üretim veya tüketim noktası olması durumuna göre güç değerleri kontrol edilmelidir. Birçok güç kalitesi ölçümü yanlış bağlantı nedeniyle yanlış yapılmaktadır.

Ölçüm yapılan noktada tespit edilmek istenen probleme bağlı olarak standartta belirtilen ölçüm süreleri parametre limitlerinin kontrolü için yüksek önem taşımaktadır. Doğru sürede alınmayan güç kalitesi ölçümleri, yanlış yorumlamalara yol açmaktadır. Bu nedenle yapılan her ölçüm için doğru sürede ölçüm almak gerekmektedir.

SONUÇ

Güç kalitesi problemlerinin tespiti ve bu problemleri çözüme kavuşturulacak uygulamaların başarısı şüphesiz doğru yapılacak bir güç kalitesi ölçümü ve analizinden geçmektedir. Doğru yapılan güç kalitesi ölçümü sonrasında standartlara uygun bir şekilde yorumlanan bir rapor hazırlanmalı ve çözüme yönelik uygulamalar sıralanmalıdır. Bu şekilde güç kalitesi ölçümü doğru olarak tamamlanır ve problemlerin çözümü başarılı bir şekilde sağlanır.

REFERANSLAR