Orta Gerilim Hücrelerinde Sismik Testler ve Önemi
Orta gerilim hücreleri IEC 62271-200 standardına göre üretilse de, deprem riski olan bölgelerde özellikle hastaneler ve havaalanları gibi insanların yoğunlukta olduğu ve enerjiye ihtiyaç duyulan yerlerde sismik test yeterliliği talep edilmektedir. Bu testler, hücrelerin deprem etkilerine karşı dayanıklılığını belirler ve elektrik kesintileri gibi ciddi sorunların önüne geçilmesine yardımcı olur.
Son günlerde ülke olarak yaşadığımız olumsuz gelişmeler sismik testlerin önemini bir kere daha ortaya koymuştur. Ülkemizin içinde bulunduğu deprem kuşağındaki depremlerin büyüklüğü göz önüne alındığında test simülasyonları ve IEC 62271-210 standardında tanımlanan büyüklükler yetersiz kaldığından IEC 62271-210’de tanımlanan değerlere hücre imalatçısının IEEE veya GR-63-Core Zone-4’e göre yapılan tip testlerinden en az birinden başarı ile geçmiş olması ve bunu tip test raporlarıyla belgelemeleri gerekmektedir.
Orta Gerilim Hücrelerinde Sismik Testin Önemi
Orta gerilim hücreleri, müşterilere güvenilir güç dağıtımı sağlamak için gerekli anahtarlama ve koruma işlevlerini sağlayan, elektrik dağıtım sistemlerinin önemli bir bileşenidir. Sismik aktivitenin yaygın olduğu alanlarda, bu hücreler depremler ve diğer yer titreşimleri tarafından üretilen kuvvetlere dayanacak şekilde tasarlanmalı ve kurulmalıdır.
Sismik testler, orta gerilim hücrelerinin bu kuvvetlere dayanacak şekilde inşa edilmesini sağlar ve en zorlu koşullarda bile güvenlik ve güvenilirlik sağlar. Bu test, mühendislerin sismik performanslarını iyileştirmek için gerekli değişiklikleri yapmasına izin vererek, panel tasarımlarındaki potansiyel zayıflıkların belirlenmesine yardımcı olur.
Sismik Test Parametrelerine Yakından Bakış
Ürünün hangi yük altında teste tabi tutulacağı ürün sahibinin belirlediği gereksinime göre seçilir.
2 adet şiddet derecesi bulunmaktadır;
Şiddet derecesi 1:
• 0’dan 4’e kadar olan deprem bölgelerinde (zone I,II,III,IV), zemin seviyesinde bulunan cihazlar için veya
• 0’dan 3’e kadar olan deprem bölgelerinde (zone I,II,III) zemin seviyesinin daha üstünde bulunan cihazlar için
Şiddet derecesi 2:
• 0’dan 4’e kadar olan deprem bölgelerinde (zone I,II,III,IV) zemin seviyesinin daha üstünde bulunan cihazlar için
Şiddet dereceleri ile ilgili daha detaylı bilgi IEC/TS 62271-210 standardında yer almaktadır.
Test Sırasında Yapılması Gerekenler
Sismik testler için öncelikle uygun bir hazırlık yapılması gereklidir. Bu kapsamda, testin gerçekleştirileceği tesis tarafından ürüne özel olarak üretilmiş adaptör bazanın sarsma tablasına montajı gerçekleştirilir. Ayrıca, testi talep eden yetkili, hücrenin ya da hücrelerin adaptör bazaya montajını ve birden fazla hücrenin varsa birbirine bağlantısını sağlar. Test öncesinde, tesis yetkilileri, herhangi bir olumsuzlukla karşılaşmamak adına görsel bir inceleme yaparlar. Bu inceleme sonrasında, ürünün belirli bölgelerine rezonans ölçümünde kullanılmak üzere sensörler yerleştirilir. Böylece, test sırasında ürünün farklı noktalarındaki titreşim seviyeleri güvenle ölçülür.
Sismik Testler Neleri Kapsar?
-Dijital kanalların sinyal testi
-Var ise mekanik kilitlemelerin testi
-X ekseni rezonans test (yaklaşık 1dk boyunca yük altında salınım)
-Y ekseni rezonans test (yaklaşık 1dk boyunca yük altında salınım)
-Z ekseni rezonans test (yaklaşık 1dk boyunca yük altında salınım)
-3 eksende eş zamanlı sismik test (30s)
-3 eksende eş zamanlı sismik test (30s) / test ortasında kesici açılıp – kapatılır.
-X ekseni rezonans test (yaklaşık 1dk boyunca yük altında salınım)
-Y ekseni rezonans test (yaklaşık 1dk boyunca yük altında salınım)
-Z ekseni rezonans test (yaklaşık 1dk boyunca yük altında salınım)
-Dijital kanalların sinyal testi
-Mekanik kilitlemelerin testi
Test Sonrasında Kabul İçin Gerekli Kriterler Testi yapılan ürün parametre ölçümleri yapıldıktan sonra 2 adet kabul sınıfına alınabilir.
1. Kabul Sınıfı
• Testin ardından ürünün dielektrik dayanımı, anahtar kapasitesi ve akım taşıma kapasitesinde azalma gerçekleşmemelidir.
- Sismik test esnasında herhangi bir mekanik operasyona uğramadan, ürünün ana kontakları kapalı ya da açık konumda kalmalıdır.
- Ancak mekanik bir operasyona uğradığı anda ürün istenen konuma geçebilmelidir.
- Sismik test sırasında rölede oluşabilecek titreşimler, anahtarlama cihazları olumsuz bir şekilde etkilememelidir.
- Kabul Sınıfı
• Test öncesi ve sonrasında ölçülen rezonans değerleri arasındaki değişim %20’den daha fazla olmamalıdır.• Ana parçalarda çatlak olmamalıdır.
• Uzun vadede fonksiyonu etkilemeyecek deformasyonlar kabul edilebilirdir.
• Ürünün sabitleme parçalarının durumu değişmemelidir.
• Hareketli mekanizmalar test sonrası çalışabilir vaziyette olmalıdır.
• Test sonrası kontrol devreleri pozisyon, uyarı sinyalleri ile ilgili yanlış bilgi vermemelidir.