Giriş

Reaktif güç kompanzasyonu, enerji sistemlerinin verimli çalışmasını ve sistem kararlılığını sağlamak açısından temel öneme sahiptir. Bu teknik makalede, reaktif güç kontrol rölelerinin ve kompanzasyon sistemlerinin çalışma prensiplerini simüle etmek için tasarlanmış etkileşimli bir Excel dosyası sunulmaktadır. Bu simülasyon, fiziksel ekipman veya laboratuvar düzenekleri gerektirmeden pratik deneyim kazanmak isteyen öğrenciler ve profesyoneller için özellikle faydalıdır.

Excel Simülasyonunun Temel Özellikleri

Sunulan Excel dosyası, kullanıcıların reaktif güç kompanzasyon sisteminin temel bileşenleriyle dinamik olarak etkileşime girmesine olanak tanır

• Kapasitör Kademeleri

  • Ayarlanabilir altı kapasitör kademesi.
  • Farklı senaryoları test etmek için kapasitör güç değerlerini değiştirme imkânı.

• Motor Yükleri

  • Ayarlanabilir beş motor.
  • Farklı aktif güç ve güç katsayısı (Cosφ) değerlerini belirleyebilme.
  • Motorları (M1’den M5’e) özel kontrol düğmeleri ile devreye alıp çıkarabilme.

• Reaktif Güç Kontrol Rölesi Kullanımı

  • [A/M] butonunu kullanarak Otomatik ve Manuel çalışma modları arasında geçiş yapabilme.

Otomatik Mod Çalışması

• Röle, belirlenen Cosφ hedef değerine göre kapasitör kademelerini otomatik yönetir.
• Cosφ hedef değerini özel giriş alanından ayarlayabilme.
• [i/c] butonu ile kapasitif veya endüktif hedef değerlerini değiştirebilme; “1” hedef değeri bu fonksiyonu nötralize eder.
• Otomatik olarak aktif olan kademeler turuncu renkte görünür. (A1’den A6’ya)

Manuel Mod Çalışması

• Kapasitör kademelerini her kademe numarasının altındaki [@] düğmeleriyle manuel olarak devreye alıp çıkarabilme.
• Manuel aktif edilen kademeler mavi renkle belirtilir (M1’den M6’ya).
• Devreden çıkarılmış kademeler gri renkte gösterilir (1’den 6’ya).

Dengesizlik Akımı Nedir? Excel’de Dengesizlik Akımı Hesaplama

Görselleştirme ve Analiz

Excel simülasyonu, anlamayı kolaylaştırmak için net görsel göstergeler sunmaktadır:

• Güç Akışı Görselleştirmesi

  • Reaktif güç akışı kırmızı ile gösterilir.
  • Aktif güç akışı yeşil ile gösterilir.

• Dijital Gösterge Özellikleri

  • Gerilim ve akım sinüs dalga formları arasındaki faz kaymalarını gözlemleyebilme.
  • Cosφ değişimlerine bağlı olarak güç üçgenindeki değişimleri analiz edebilme.

• Transformatör Yük Analizi

  • Motor yüküne uygun otomatik transformatör gücü seçimi.
  • Manuel transformatör gücü girişi seçeneği.
  • Transformatör yüklenme yüzdesinin anlık olarak izlenebilmesi.

Excel’de Elektrik Güç Sistemleri’ ni Anlamak

Uygulamalı Kullanım Alanları

Etkileşimli ayarlamalar sayesinde kullanıcılar:

• Farklı motor yükleri ve kapasitör kademe yapılandırmalarının etkilerini inceleyebilir.
• Transformatör yüklenme değişimlerini analiz ederek sistem verimliliğindeki iyileşmeleri değerlendirebilir.
• Reaktif güç kompanzasyonunun enerji yönetimine pratik etkilerini kavrayabilir.

Sonuç

Excel tabanlı bu simülasyon, reaktif güç kompanzasyon sistemlerinin temel prensiplerini kavramak için erişilebilir ve pratik bir araçtır. Bu yaklaşım, teorik kavramların etkileşimli ve sezgisel olarak keşfedilmesine olanak sağlayarak, fiziksel laboratuvar ortamına ihtiyaç duymadan öğrencilerin ve profesyonellerin reaktif güç yönetimi konusundaki anlayışlarını derinleştirmelerine önemli katkılar sunmaktadır.

Excel dosyasını buraya tıklayarak indirebilirsiniz