Yük Bankaları
Yük Bankaları, jeneratörlerin, kesintisiz güç kaynaklarının (UPS), gerilim regülatörlerinin, güç transformatörlerinin, alternatörlerin ve test laboratuvarlarının performans testleri ve jeneratörlerin güvenli çalışabilmesi için kullanılırlar. Aktif aşağıdaki gibi ihtiyaç duyulan tüm özelliklerde yük bankaları üretebilmektedir;
- İstenilen karakterde (R, L, C)
- İstenilen elektriksel karakterde (AC, DC, V, A, kW)
- İstenilen kademe hassasiyetinde
- İstenilen kontrolde (manuel, HMI kontrollü yada otomatik)
- Ölçüm yönteminde
- İstenilen kullanım yerinde (dahili yada harici)
Kullanım Alanları:
Yük Bankaları endüstride birçok alanda ve uygulamada yaygın olarak kullanılmaktadır. Enerji ihtiyacı ne kadar önemliyse, bu enerjiyi geçici ya da sürekli sağlayan kaynakların test edilmesi, korunması ve bakımının yapılması da bir o kadar önem kazanmaktadır.
Yük Bankalarının belli başlı kullanım alanları aşağıda listelenmiştir.
- Üretimi yapılan güç transformatör, jeneratör, alternatör, UPS, regülatör gibi ürünlerin tasarım değerlerini sağlayıp sağlamadığının test edilmesi ve test esnasında okunan ya da kayıt edilen elektriksel değerlerin raporlanması
- Jeneratör, UPS, regülatör gibi ürünlerin bakım ve onarım hizmetleri sonrasında sahada ya da servis atölyesinde testi
- Jeneratörlerin boşta çalışması arzu edilmez. Bu durumda jeneratörün beslediği yük değeri belli bir değerin altına düştüğü zaman (genellikle %30) otomatik olarak suni yük sağlamak
- Yüksek güçlü motorların rejeneratif sürücüler ile sürüldüğü tesislerin jeneratör üzerinden beslenmesi gerektiğinde oluşan rejeneratif enerjinin otomatik olarak söndürülmesi
- Enerji üretim santrallerindeki yük atma testlerinde
- Askeri ya da sivil hava, kara ve deniz taşıtlarında kullanılan alternatörlerin test edilmesinde
- Akü gruplarının kontrollü olarak boşaltılması ve kapasitelerinin test edilmesinde
- Veri merkezi yük bankaları ile kurulacak veri merkezlerinin elektriksel ve ısıl simülasyonu ve performans testlerinde
- İnvertörlerin performans testlerinde
Elektriksel Özellikler:
Yük Bankaları AC (50/60/400 Hz) ya da DC ile AG ya da OG çalışma gerilimleri için üretilebilmektedir.
Yük karakteristiğine göre yük bankaları;
- Rezistif (kW-cosø: 1)
- Endüktif (kVAr)
- Rezistif + Endüktif (kVA-cosø: istenilen)
Özel frekans ve cosø değerleri için tasarım yapılabilmektedir.
AC yük Bankaları kW, kVAr ya da kVA biriminden, DC yük bankaları da Akım (A) biriminden kademelendirilir.
Yük kademeleri standart olarak AC’de 1 kW’a ya da 1 kVAr’a kadar hassayiet ile, DC’de 1 A hassasiyet ile üretilebilmektedir. İstenildiğinde daha düşük hassasiyette üretilebilir.
Rezistif yükler için Direnç malzemesi, sıcaklıkla direnç değeri değişimi en az olan paslanmaz teldir. Bu sayede uzun çalışma sürelerinde dahi akım ve güç değerleri toleranslar dahilinde kalmaktadır.
Endüktif yükler alüminyum ya da bakır sargılı, düşük kayıplı, demir nüveli olarak üretilmektedir.
Rezistif yükler için dirençler, cebri soğutma için yüksek soğuma yüzeyi sağlayan, kısa süreli aşırı ısınma ve soğumaya dayanıklı üretilmektedir.
Yük bankalarının izolasyon seviyesi güç devresi için 3 kV/1 dakika, kumanda devresi için 2 kV/1 dakikadır. Hem elektriksel hem de ısıl izolasyona dayanıklı seramik yalıtım malzemeleri kullanılmaktadır.
Yük kademelerinin bulunduğu bölmede kablo dahil, yanma riski bulunan hiçbir malzeme kullanılmamaktadır. Seri ya da paralel tüm güç bağlantıları terminal panosu içinde bara ile yapılmaktadır.
Jeneratörlerin yüksüz çalışmamasını sağlayan otomatik yük bankaları 50 kW’a kadar fansız, doğal soğutmalı olarak imal edilebilmektedir.
Fan ile soğutulan yük bankalarında monofaze ya da 3 fazlı fanlar, soğutacağı dirençlerin gücüne ve hacmine göre, fanın debi (m3/h) ve basınç (pa) değerleri analiz edilerek seçilir.
Fan ve kumanda beslemesi harici olarak şebekeden kullanılabileceği gibi, bir seçim anahtarı ile dahili olarak yük bankasının ana besleme sisteminden kullanılabilir. Bu durum şebekeden uzak saha testlerinde kolaylık sağlamaktadır.
Fiziksel Özellikler:
Yük Bankaları kullanım sahasına göre dahili kullanımda IP20, harici kullanımda bir sundurma altında çalışabilecek IP20 / IP 23 veya her türlü hava koşullarında açık havada çalışabilecek IP 55 koruma sınıfında imal edilebilmektedir.
Yük bankaları 100 kW güce kadar portatif, taşınabilir çanta tipi olarak üretilebilmektedir. Yaklaşık 500 kW’a kadar olanlar ise tekerlekli olarak üretilebilmektedir. Daha yüksek güçlü olanlar ise genellikle sabit, yere montajı yapılacak şekilde üretilir.
Talep edilmesi durumunda yük bankaları bir treyler üzerine montajlanarak bir taşıt tarafından çekilerek taşınabilir hale getirebilir.
Yük bankaları soğutma yönü bakımından da ikiye ayrılır.
- Yatay hava atımlı yük bankaları
- Düşey hava atımlı yük bankaları
Yük Bankaları Kumanda Tipleri:
“N0” Kumanda Modeli
Müşterilerimiz yük bankasının kumandasını kendileri yapmak istediğinde “N0” kumanda modeli kullanılır. Bu modelde yük bankası; yükler, fanlar, sensörler ve boş bir kumanda panosu içerir. Yüklerin güç kabloları, fanların beslemesi ve sensörlerin kontakları
boş kumanda panosu içindeki klemenslere çekilir.
“N1” Kumanda Modeli
En basit ve ekonomik kumanda modelidir. Her bir yük kademesi otomatik sigorta ya da pako şalterler ile direk devreye alınır ya da çıkarılır. Ölçüm için wattmetre kullanılır.
“N2” Kumanda Modeli
Bu modelde yükler otomatik sigortalarla ya da şalterlerle korunur, kontaktörler vasıtasıyla devreye alınır ya da çıkarılır. Yük kademelerinin kontaktörleri kumanda panosu üzerindeki ışıklı butonlar sayesinde devreye alınır.
Ölçüm için kumanda panosu üzerindeki şebeke analizörü kullanılır. Bu analizör sayesinde; kW, kVAr, kVA, A, V, f, cosø … vs. değerler okunabilmektedir. Ayrıca opsiyonel olarak bilgisayar haberleşme özelliği olan bir analizör kullanılarak ölçülen değerler,
bir USB portuyla bilgisayara aktarılabilir.
Yük bankasında aşağıdaki güvenlik önlemleri alınmıştır;
- Aşırı akım (otomatik sigortalar sayesinde)
- Aşırı sıcaklık (Termik kontaklar sayesinde)
- Aşırı gerilim ve talep edilmesi durumunda düşük gerilim
- Fan üfleme hatası (hava akış sensörü sayesinde)
Kumanda devresi yükleri ancak herhangi bir güvelik problemi olmadığı zaman devreye almaktadır.
“N3” Kumanda Modeli
Bu modelde yükler otomatik sigortalarla ya da şalterlerle korunur, kontaktörler vasıtasıyla devreye alınır ya da çıkarılır. Yük kademelerinin kontaktörleri kumanda panosu üzerindeki dokunmatik ekranlı “TFT LCD HMI Panel” üzerindeki arayüz vasıtasıyla
çektirilir. HMI bir mikroişlemci tabanlı elektronik kumanda kartıyla ya da PLC ile entegre çalışmakta olup aynı zamanda bir haberleşmeli şebeke analizörü de kullanılır.
Operatör HMI ara yüzü üzerinde tüm yük kademeleri tek tek devreye alabileceği gibi , istenilen yük miktarının girip tek tuşla devreye alabilmekte ve daha birçok kontrol seçeneğini ve senaryosu ile otomatik olarak kumanda edebilmektedir. Ayrıca yine aynı
ekranda kW, kVAr, kVA, A, V, f, cosø … vs. gibi ölçüm değerleri okunabilmektedir. Ayrıca bu değerler HMI’ın hafıza kartında depolanabilmektedir.
Yük bankasında aşağıdaki güvenlik önlemleri alınmıştır.
- Aşırı akım (otomatik sigortalar sayesinde)
- Aşırı sıcaklık (Termik kontaklar sayesinde)
- Aşırı gerilim ve talep edilmesi durumunda düşük gerilim
- Fan üfleme hatası (hava akış sensörü sayesinde)
“N4” Kumanda Modeli
Bu modelde yükler otomatik sigortalarla veya kompakt devre kesicilerle korunur, kontaktörler ile devreye alınır ya da çıkarılır. Yük kademelerinin kontaktörleri bilgisayar programı üzerinden kontrol edilir.
Operatör bilgisayar yazılımı üzerinden tüm yük kademeleri tek tek devreye alabileceği gibi, istenilen yük miktarını girip tek tuşla da devreye alabilmekte ve daha birçok kontrol seçeneğini ve senaryosu ile otomatik olarak kumanda edebilmektedir. Ayrıca
yine aynı ekranda kW, kVAr, kVA, A, V, f, cosø … vs. gibi ölçüm değerleri okunabilmektedir. Bu değerler excel dosyası olarak bilgisayarda veya hafıza kartında depolanabilmektedir.
Yük bankasında aşağıdaki güvenlik önlemleri alınmıştır.
- Aşırı akım (otomatik sigortalar sayesinde)
- Aşırı sıcaklık (Termik kontaklar sayesinde)
- Aşırı gerilim ve talep edilmesi durumunda düşük gerilim
- Fan üfleme hatası (hava akış sensörü sayesinde)
Kumanda devresi yükleri ancak herhangi bir güvenlik problemi olmadığı zaman devreye almaktadır. Ayrıca tüm hata mesajları bilgisayar yazılım ekranı üzerinde görüntülenmektedir.
“N5” Kumanda Modeli
Bu modelde yükler otomatik sigortalarla veya kompakt devre kesicilerle korunur, kontaktörler ile devreye alınır ya da çıkarılır. Yük kademelerinin kontaktörleri “TFT LCD HMI Panel” dokunmatik arayüzü ile kontrol edilir. HMI, mikroişlemci tabanlı bir elektronik
kontrol panosu ile veya PLC ile ve bir şebeke analizörü ile entegre olarak çalışır.
Jeneratörlerin yüksüz çalışması istenmez. Bu durumda, Yük Bankası bir jeneratör tarafından sağlanan yük belirli bir seviyenin altına düştüğünde (ideal olarak %30) mikroişlemci tabanlı elektronik kontrol panosu veya PLC ile yapay yükü otomatik olarak sağlar.
Yük bankasında aşağıdaki güvenlik önlemleri alınmıştır
- Aşırı akım (otomatik sigortalar sayesinde)
- Aşırı sıcaklık (Termik kontaklar sayesinde)
- Aşırı gerilim ve talep edilmesi durumunda düşük gerilim
- Fan üfleme hatası (hava akış sensörü sayesinde)
Kumanda devresi yükleri ancak herhangi bir güvelik problemi olmadığı zaman devreye almaktadır. Ayrıca tüm hata mesajları HMI ekran üzerinde görüntülenmektedir.
Kumanda devresi yükleri ancak herhangi bir güvelik problemi olmadığı zaman devreye almaktadır. Ayrıca tüm hata mesajları HMI ekran üzerinde görüntülenmektedir.