Frenleme direnci, endüstriyel motorların kontrolünde ve güvenli bir şekilde durdurulmasında oldukça büyük önem taşıyan sistemlerdir. AC Sürücüler yani invertörler motor kontrol için endüstride yaygın olarak kullanılan ürünlerin başında gelir. AC Sürücüler sayesinde motorlarda yön, hız, tork ve akım kontrolü sağlanır.  AC sürücülerin bir diğer avantajı ise enerji verimliliğine ciddi anlamda katkıda bulunurken, kolay ve güvenli bir hareket kontrolü sağlar.

AC sürücüler ile kontrol edilen elektrik motorlarının kısa sürede durmasını, hızının düşürülmesini ya da kontrol edilmesini sağlamak için invertör frenleme dirençleri kullanılır. Enerjisi kesilen motorun durması istense de o anda sahip olduğu kinetik enerji sayesinde bir süre daha dönmeye devam eder. Rotor dönmeye devam ettiği için motor, bir jeneratör gibi çalışıp sürücüyü geri besler. Bu regeneratif çalışma evresinin olabildiğince kısa sürmesi ve ters yönde üretilen bu enerjinin ısıya dönüştürülmesi için, invertör bu enerjiyi DC’ ye çevirip, frenleme Direnci terminallerine bağlı olan, uygun güç ve ohmajdaki frenleme direncine aktarır.

İnvertere durma sinyali gelip motorun inverter tarafından çok kısa sürede durması istendiğinde eğer motorun ataleti fazla ise bu durumda inverter motorun enerjisini keser ve DC baranın yükselmesini engellemek için direnç inverter tarafından devreye alınır, böylece fren direnci DC bara voltajını sönümleyerek  DC bara aşırı gerilim  hatasını önler.

Frenleme Direnci Nedir?

Söz konusu direnç kinetik enerjinin varlığını sonlandırmak adına tercih edilmektedir. Burada dikkat edilmesi gereken nokta şöyle açıklanmaktadır: Frenleme direncine ait omaj, invertör kataloğundaki değerinden az olmamalıdır. Bu değer fazla olduğu taktirde ise frenleme süresi uzamaktadır. Frenleme direncinin gücü, motorun kullanılacağı uygulama kapsamında değişebilmektedir.

İnvertör frenleme direnci, sürücülü motor uygulama türlerinin birçoğunda kullanılmaktadır. Uygulandığı alanlar şöyle sıralanabilmektedir: Asansör, vinç, makine, pres türü uygulamalar için tercih edilmektedir. Ayrıca yük arabaları, yürüyen merdivenler, maden ocağı, rüzgar türbini için de kullanılır.

Frenleme direncinin doğru seçilmesi son derece önemlidir. Direncin gücünün tespiti, sürücünün bağlı olduğu motorun kullanıldığı uygulamaya göre yapılır. Aynı motor ve sürücü kullanılan fakat uygulama alanları farklı olan durumlarda direnç gücü farklı olabilir. Burada bu tespit özel mühendislik hesapları kullanılarak yapılabileceği gibi, pratik olarak sık kullanılan uygulamalar için Aktif Group tecrübesine dayanarak tespit edilen oranlarla da yapılabilir. Örneğin bazı durumlarda direnç gücü motor gücüne eşit seçilebileceği gibi, motor gücünün 10 da 1’i kadar dahi seçilebilmektedir.

Frenleme Direncine Neden İhtiyaç Duyulur?

Frenleme direncinin temel kullanım amacı DC barada oluşan gerilimi güvenli sınırlara düşürmektir.

Aşağıdaki durumlarda sürücü DC barasında gerilim yükselmesi olur;

Sürücüler ile kontrol edilen AC ve DC elektrik motorlarının;

-Kısa sürede durması ya da hızının düşürülmesi

-Hızının kontrol edilmesi (Sabit tutulması)

Frenleme Direnci Tasarımı

Frenleme Direnci’nin elektriksel ve fiziksel tasarımı kriterlere bağlıdır;

-Güç (Watt)

-Ohmik Değer (Ohm)

-Direnç Tipi

-Çevre Koşulları

Frenleme Direncinin Gücünün Tayini

• Gücün tayini kesinlikle motor gücü ve motorun kullanıldığı uygulamaya göre yapılır.
• Aynı motor ve aynı sürücü kullanılan iki farklı uygulamanın frenleme dirençleri gücü farklı olabilir.
• Bazen tecrübemizle geliştirdiğimiz uygulamaya özel ampirik katsayılar ile güç tayini yaparız. (Örneğin bir fan uygulaması için motor gücünün 15’te biri ya da 20 de biri güçte direnç seçeriz)
• Bazen çalışma çevrimine göre güç seçimi yaparız. (%ED)

Frenleme Direnci Özellikleri

Alüminyum soğutuculu frenleme çeşidinde, kanatlı dış yüzey alüminyumdan oluşmaktadır. Dolayısıyla hızlı ısı dağılımı sağlanmaktadır. Kabinsiz kullanım imkanı sunduğu için az miktarda alan kaplamaktadır. Ağır çevre şartlarına ve korozyona dayanıklı özellik taşımaktadır. Işımadan kaynaklı yangın, radyasyon ve patlama riski olmamaktadır.

Bonus

Frenleme direnci webinarımızda bu konuyla ilgili birçok makale ve teknik bilgiyi sizlerle paylaşmıştık. Kaçıranlar veya yeniden izlemek isteyenler için yeniden paylaşıyoruz.