Proje Tanımı

2015 yılı itibariyle ülkemizde büyük bir hızla artan güneş enerji santrali (GES) yatırımları, sektördeki beklentilerin aksine çatı uygulamalarından daha çok arazi uygulamalarına odaklanılmıştır. Buna rağmen bugüne kadar sanayi tesisleri başta olmak üzere konusunda uzman mühendislik şirketleri tarafından örnek teşkil edebilecek birçok çatı uygulaması devreye alınmış durumdadır. Bu örnek uygulamalardan birisi de müşterimiz Vels Enerji tarafından 2017 yılında Ankara ili Kahramankazan ilçesinde yer alan bir sanayi tesisinin çatısına uygulanmış olan 1 MWp gücündeki GES projesidir.

BEKLENTİLER

Müşterimiz, bölgedeki en büyük çatı GES yatırımlarından biri olan bu projeyi tasarlarken santralin her noktasında yenilikçi çözümler geliştirmeyi amaçlıyordu. Montaj sistemi geleneksel vidalı yöntemlerin dışında özel aparatlarla çatıda delik açmadan kurulmuştu. Evirici kısmında ise yine alışagelmiş yöntemlerin dışına çıkarak Türkiye’de çatı projelerinde daha önce tesis edilmemiş olan merkezi tip evirici kullanılmak isteniyordu. Sanayi tesislerinde çatı yüzey alanları yapıları itibariyle çoğunlukla farklı yönlere bakması nedeniyle çatı uygulamalarında merkezi evirici tercih edilmiyordu. Müşterimiz bu noktada da yenilikçi bir çözüm bulmak adına bizimle irtibata geçti.

UYGULAMA

Çatı uygulamalarında merkezi evirici kullanılmamasındaki fenomen tek “MPPT” (1) girişine sahip olmalarıydı. Bu nedenle farklı yönlere bakacak şekilde monte edilmiş fotovoltaik (FV) panellerden azami ölçüde güç elde edilemiyordu. Geleneksel merkezi eviricilerin tek MPPT girişine sahip olması nedeniyle tüm FV paneller tek bir MPPT girişine bağlanıyor ve evirici daha düşük ışınıma maruz kalan FV panellere göre üretim yapıyordu. Dolayısıyla GES üretim eğrisi bu durumdan olumsuz olarak etkileniyordu.

Müşterimizin projesini göz önünde bulundurduğumuzda; sanayi tesisinin çatı alanına toplamda 1 MWp gücünde FV panel monte edilebilmekteydi. FV panellerin monte edileceği çatı alanı, yapısına ve konumuna göre incelendiğinde panellerin eşit güçte kuzeydoğu güneybatı ekseninde iki gruba ayrılarak monte edileceği tespit edildi. Bu noktada 2 MPPT girişine sahip olan “Friem Recon Line 2.30H1” serisi modüler merkezi eviriciler sayesinde her iki gruba ait (kuzeydoğu ve güneybatı) panel topluluğundan elde edilen güçler “DC Bağlantı Kutu”ları (2) aracılılığıyla iki ayrı MPPT girişine bağlandı. Devreye alma aşamasında ve öncesinde yapılan testlerde her iki modüler merkezi evirici modülünün her iki yöne bakan FV panellerinden azami gücü elde ettiği ve GES üretim eğrisinin en ideal noktaya ulaştığı görüldü.

(1): MPPT kelimesinin Türkçe karşılığı ‘Maksimum Güç Noktası Takipçi’ sidir. Adından da anlaşılacağı gibi belirli periyotlarda elde edilen gücün tepe yaptığı değeri yani tepe noktalarını takip ederek yüke yollanmasını sağlar. Bu tanıma göre örnek uygulamamızda güç; fotovoltaik panellerden elde edilen güç, yük ise eviricinin kendisidir.

(2): FV panellerinin oluşturduğu dizilerinden çıkan kabloların toplamaya (paralellemeye) ve kalın kesitli iki ana kablo hattı oluşturmaya yarayan DC elektrik panosu.

SONUÇ

Bu örnek uygulamada Aktif Group olarak çatı GES projelerinde merkezi evirici kullanılamaz tabusunu yıkmış olduk ve müşterimizle birlikte bir ilke imza attık. Friem Recon Line serisi modüler merkezi eviricilerin çoklu MPPT özelliği sayesinde farklı yönlere monte edilmiş FV panellerinden azami ışınım aldığı saatlere göre elde edilebilecek en iyi üretim eğrisine ulaştık. Bununla birlikte yatırım maliyeti açısından en uygun çözümün uygulanmasını sağladık ve arıza ihtimallerini asgariye indiren kullanışlı bir sistemi son kullanıcının hizmetine sunmuş olduk.