SIPOC; Tedarikçi, Girdi, Proses, Çıktı ve Müşteri kelimelerinin İngilizcelerinin (Supplier, Input, Process, Output, Customer) baş harflerinden oluşmuş olup Toplam Kalite Yönetimi ve Six Sigma Projelerinde kullanılan önemli araçlardan biridir. Bir süreç, girdi veya girdi çeşitlerini kullanan ve bu girdileri müşterisi için değer yaratacak çıktılara dönüştüren bir dizi adım veya faaliyettir.

Sipoc diyagramını bir sürecin girdi ve tedarikçilerini, prosesin kendisini, çıktılarını ve müşterilerinin kilit unsurlarının şematik olarak gösterildiği bir süreç iyileştirme metodolojisi olarak özetleyebiliriz.  Bu analitik gösterimin, sürecin daha iyi anlaşılmasına ve sürecin iyileştirilmesi için gerekli olan noktaların saptanmasına katkısı büyüktür.

Tedarikçi(ler) ve müşteri(ler) için “kim” sorusuna, girdi(ler) ve çıktı(lar) için “ne” sorusuna, süreç için ise “nasıl” sorusuna yanıt aranır. Süreç de fiil kullanılırken, girdi ve çıktılar için isim kullanılır.

Tedarikçi: Sürecin uygulanmasını desteklemek için sürece girdi / bilgi tedarik eden ilgili taraftır. (iç ve dış tedarikçi olabilir)

Girdi: Süreci yönetmek için gerekli olan belgelenmiş bilgi, malzeme, kaynak veya veridir.

Süreç (Proses): Girdi veya girdi çeşitlerini kullanan ve bu girdileri müşterisi için değer yaratacak çıktılara dönüştüren bir dizi adım veya faaliyettir. Sürecin uygulanma adımları sırasıyla listelenir ve süreç akış şeması oluşturulur.

Çıktı: Sürecin uygulanmasının sonucu elde edilen sonuçlar, kayıtlar, somut ürün veya hizmetlerdir.

Müşteri: Sürecin çıktısından etkilenecek ilgili taraflardır. Sürecin tamamlanmasının akabinde kendi sürecine başlayacak çalışanlar veya süreç çıktısını kullanacak ilgili taraflar olabilir. (İç ve dış müşteri olabilir.)

İlginizi Çekebilir: Kalite Yönetimi

SIPOC nasıl oluşturulur? Nelere Dikkat Edilir?

1. Sürecin başlangıç ve bitiş noktaları belirlenmelidir.
2. Başlangıç ve bitiş noktaları arasındaki temel süreç adımları tanımlanır.
3. Sürecin çıktılarının neler olduğu tanımlanmalıdır. Bu süreç hangi ürünü veya hizmeti üretecek?, Hangi bilgileri üretecek? Bu süreç hangi noktada sona erecek?
4. Her bir çıktının hangi ilgili tarafı etkileyeceği yani müşterisinin ne olduğu tanımlanmalıdır. (Bu sürecin tedarik ettiği ürünleri/bilgiyi kimler kullanır?)
5. Sürecin gerçekleşmesi için ihtiyaç duyulan girdilerin neler olduğu tanımlanmalıdır. (Sürecin başlamasını ne tetikler)
6. Bu girdiyi sağlayacak ilgili taraf yani tedarikçisi tanımlanmalıdır. (Ne tedarik ediyorlar? Süreç akışını hangi aşamada etkiliyorlar? Süreç ve çıktısı üzerinde ne tür bir etkileri var?)
7. SIPOC Diyagramını doğrulayın
8. SIPOC nasıl olması gerekiyor sorusuna yanıt vermez, sürecin ne şekilde yürüdüğünü gösterir.

SIPOC ve Six Sigma

Six sigma metodolojisi DMAIC – TÖAİK (Tanımlama, Ölçme, Analiz, İyileştirme, Kontrol) adımlarının her birinde belli araçlar kullanılır. SIPOC’da DMAIC yol haritasının genellikle Doğru projeyi belirleme, önceliklendirme ve tanımlama amacında olan “tanımlama” fazında kullanılan önemli araçlardan biridir.  SIPOC Haritası sayesinde iyileştirme çalışmasının yapılacağı sürecin haritası çıkarılır. Böylelikle süreç işleyişi görülür ve iyileşmelerin nasıl gerçekleşebileceği konusunda yol gösterir.

Örnek SIPOC Haritası

Kompakt karton ambalajlarının üretim süreci sıpoc diyagramına ait bir örnek çalışması aşağıda verilmiştir.

Sonuç

SIPOC, sürecin izlenmesi ve geliştirmesi için kullanılan analitik bir yöntemdir. Kalite yönetim sisteminin gereksinimlerinin karşılanması, Six Sigma uygulamalarında ve sürekli iyileştirme faaliyetlerinde SIPOC kullanımı, süreci bütünüyle görmeye, süreci iyileştirmeye yönelik aktivitelerin neler olduğuna karar vermeye yarayarak sürece farklı bir bakış açısı sağlar.

Referanslar